Pierwsza wzmianka o osadzie Muszyna zawarta jest w akcie nadania z 1209 roku, w którym to król węgierski Andrzej II zezwala na pobieranie cła nad rzeką Poprad koło Muszyny Proboszczowi Adolfowi ze spiskiej kapituły św. Marcina. W 1288 roku miejscowość zostaje zapisana w testamencie biskupom krakowskim. W XIV wieku król Władysław Łokietek na skutek zatargu z biskupem Muskatą przyłącza te ziemie do królewszczyzny. Największy rozkwit Muszyna przeżywa za panowania Kazimierza Wielkiego, dzięki któremu około 1340 roku otrzymuje prawa miejskie.

Król Władysław Jagiełło, chcąc sobie zjednać duchowieństwo ponownie ofiarowuje „Klucz Muszyński” (dwa miasta i 35 wsi) biskupstwu krakowskiemu. Od tej chwili ziemie te były traktowane jako samodzielne jednostki administracyjne z własną administracją, wojskiem i sądownictwem, dzięki czemu obszar ten nazywany był „Państwem Muszyńskim”. W XV wieku na ziemiach tych daje się zauważyć nagły napływ Wołochów i Rusinów. Ludność ta z czasem nazwana Łemkami osiedlana była na prawie wołoskim. Byli oni wyznania greko-katolickiego, czego widocznym śladem są zachowane cerkwie.

Współczesną Muszynę tworzy szereg osiedli. Odkryte na terenie miasta i okolic obfite źródła o właściwościach leczniczych uczyniły Muszynę modnym uzdrowiskiem i idealną bazą turystyczną. Miasto wraz z sąsiadującymi miejscowościami Szczawnikiem i Złockiem oferuje bogate usługi uzdrowiskowe w licznych sanatoriach, ośrodkach wczasowych i hotelach.

Co zwiedzić w Muszynie?

Nad miastem górują od wieków ruiny średniowiecznego zamku. Miejsce to zwane Basztą jest licznie odwiedzanym punktem widokowym na miasto, Dolinę Popradu i Dolinę Muszynki. Z natury obronne miejsce zabezpieczone stromymi stokami z trzech stron, otoczono murem kamiennym i wykonano przekop, przez który przerzucono zwodzony most. Do czasów współczesnych zachowały się tylko fragmenty murów od strony południowej oraz sterczyna ściany graniastej wieży w pobliżu przekopu.

W mieście turysta znajdzie również ciekawy podzamkowy zespół dworski składający się z:

• dworu starostów i kordegardy pochodzących z przełomu XVII i XIX wieku. Dwór został przebudowany na początku XX w. Aktualnie dwór i kordegarda są własnością Nadleśnictwa Muszyna.
• zajazdu – zbudowanego prawdopodobnie w XIX wieku. Ciekawostka jest iż budynek zajazdu rozebrano i rekonstruowano przy ulicy Krzywej 1. Było to pierwsze tego typu przedsięwzięcie zrealizowane w Małopolsce. Obecnie jest to siedziba Muzeum Regionalnego „Państwa Muszyńskiego” oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Na terenie gminy Muszyna znajduje się wiele cerkwi. Wśród nich można znaleźć:

• Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Dubnem – została zbudowana w 1863 roku, na miejscu spalonej świątyni z 1673 roku. Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w latach 1945-47, cerkiew została przemianowana na kościół rzymskokatolicki.
• Cerkiew pw. św. Dymitra w Leluchowie – została zbudowana w 1861 roku w stylu zachodniołemkowskim. Wzniesiona została w pobliżu miejsca nieistniejącej już cerkwi z 1780 roku, którą prawdopodobnie przeniesiono na Słowację. Obecnie jest kościołem rzymskokatolickim pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny.
• Cerkiew pw. św. Kośmy I Damiana w Wojkowej – została wybudowana w 1782 roku w stylu zachodnio-łemkowskim. Szczególnie cennym zabytkiem jest rokokowy ikonostas z XVIII wieku, który zachował się w całości w swej pierwotnej postaci. Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w latach 1945-47 na ziemie zachodnie, cerkiew stała się kościołem rzymskokatolickim.
• Cerkiew pw. św. Dymitra w Szczawniku – została zbudowana w 1841. Wnętrze cerkwi ma wystrój charakterystyczny dla budownictwa sakralnego greckokatolickiego byłego „klucza muszyńskiego”. Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w latach 1945-47, cerkiew greckokatolicka stała się kościołem rzymskokatolickim.

Innym obiektem sakralnym jest kościół św. Józefa. Obecny kościół został wybudowany w latach 1676-1728 i był wielokrotnie odnawiany. Kościół to budowla barokowa, która pełniła niegdyś funkcje punktu obronnego, (o czym świadczą istniejące do dzisiaj stanowiska strzelnicze znajdujące się nad zakrystią).

Jednak miasto słynie przede wszystkim ze swojego uzdrowiskowego charakteru. Muszyna jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych uzdrowisk w Polsce. Posiada wyjątkowo bogate walory krajoznawczo-uzdrowiskowe oraz specjalizuje się w szerokim spectrum lecznictwa uzdrowiskowego. Znajdują się tu wody mineralne o wyjątkowych walorach smakowych i uzdrowiskowych. Turyści mogą korzystać z licznych pijali i zdrojów.

Również aktywni turyści znajdą tutaj coś dla siebie. Latem miasto jest doskonałą bazą wypadową do pieszych wędrówek po Popradzkim Parku Krajobrazowym. Ponadto w mieście dobrze rozwinięta jest turystyka rowerowa i konna.

Amatorzy zimowych szaleństw mają na terenie gminy do swojej dyspozycji pięć wyciągów narciarskich, lodowisko i ślizgostradę.

Mapa Muszyny

Co jeszcze polecisz do zobaczenia w Muszynie? Napisz!