Zamek na Mirowie w Książu Wielkim był jedną z pierwszych nowożytnych siedzib możnowładczych w Polsce, mając charakter wybitnie rezydencjonalny zgodnie z życzeniem fundatora, polityka i duchownego bpa P. Myszkowskiego. Wygląd i usytuowanie pałacu na wyniosłym wzgórzu sprawiają, że jest często nazywany polskim „Akropolem”.
Zamek na Mirowie w Książu Wielkim został wzniesiony w latach 1585-95 przesz Piotra Myszkowskiego, biskupa krakowskiego, dziedzica Książa Wielkiego i jego bratanka Piotra – Starostę Chęcińskiego. Myszkowski zlecił budowę swej rezydencji w Książu Wielkim królewskiemu architektowi – Santi Gucciemu z Florencji. W jej projektowaniu budowniczy nawiązał do wzorów włoskich pałaców wiejskich z początku XVI w. tzw. palazzo in fortezza, projektując kompozycję rygorystycznie osiową i symetryczną.
Budowla założona jest na planie wydłużonego prostokąta zorientowanego w kierunku północ-południe, w części środkowej ma 2 ryzality (od frontu i tyłu oraz występy przy bocznych ścianach). Zamek zbudowany z kamienia pińczowskiego jest dwupiętrowy i podpiwniczony. Piwnice i parter mają renesansowe sklepienia kolebkowe z tzw. lunetami. Ściany zewnętrzne parteru i pierwszego piętra pokryte są fasetową rustyką a drugiego płaskie. Nad oknami pierwszego piętra, podobnie jak i dzisiaj były renesansowe gzymsy, a na każdym z nich był kartusz z herbem Myszkowskich, Jastrzębiec.
Wielkich zmian na zewnątrz i wewnątrz zamku dokonali w XVIII i IX w. właściciele Książa Wielkiego – Wielopolscy. Usunięto renesansowe szczyty budowli, a ryzalit środkowy podwyższono o trzecie piętro w którym znalazło się 5 okien. Nadbudówkę ujęto po bokach szczupłymi wieżyczkami, umieszczając na ich wierzchołkach wazony. Elewację zakończono szczytem lekko wygiętym, z okienkiem krzyżowym pośrodku. Na szczycie ustawiono trzeci wazon. W podobny sposób uwieńczono także fasady boczne, co możemy oglądać jeszcze dzisiaj. W okresie insurekcji kościuszkowskiej ta wspaniała rezydencja została zdewastowana. Szeroko zakrojone plany przebudowy ordynackiej rezydencji wysunięte przez A. Wielopolskiego – dziedzica Książa Wielkiego nie zostały w pełni zrealizowane. Prace budowlane na zamku osobiście przez niego nadzorowane prowadzone były w latach 1841-46.
Środkowe ryzality na trzecim piętrze opatrzono blankami a w narożnikach dobudowano neogotyckie wieżyczki. Szczyty fasad frontowych w stylu rokokowym zostały zachowane w formie XVIII-wiecznej.
W 1846 r. prace budowlane zostały przerwane, bowiem A. Wielopolski podjął decyzję ulokowania swej ordynackiej rezydencji w Chrobrzu. Równocześnie z zamkiem zbudowane zostały 2 symetryczne pawilony. Wzniesiono je na ryzalitach występujących na zewnątrz linii murów obronnych. Od strony zamku pawilony posiadają rozbudowane portyki i bogatą dekorację architektoniczną. Jeden z nich był dawniej kaplicą pałacową a drugi biblioteką.
Stoki wzgórza już w czasie budowy pałacu zostały regularnie ukształtowane przy pomocy siedmiu tarasów, czytelnych w terenie w chwili obecnej. Od zachodniej strony pałacu pierwotnie znajdował się duży dziedziniec, który przechodził w teren parkowo-leśny, zachowany do dzisiaj – zwany Zwierzyńcem.
źródło: inf. pras. szlakrenesansu.pl