Miejscowość Krynica Zdrój istniała już przed rokiem 1547. Jednak wtedy jej nazwa brzmiała Krzenycze. W XVII w. odkryto tutaj źródła mineralne, dzięki którym nastąpił rozwój miasta. Początek uzdrowiska stanowi wybudowanie w 1794 r. Małego Domku, który 10 lat później pomieścił pierwsze zakłady kąpielowe.

Od 1856 r. rozpoczął się okres świetności krynickiego uzdrowiska za sprawą Józefa Dietla. Powstały takie uzdrowisk jak: Stare Łazienki Mineralne, Stare Łazienki Borowinowe, Dom Zdrojowy, drewniana Pijalnia Główna z deptakiem. Niemałe znaczenie miała także budowa linii kolejowej do Muszyny w 1876 r. a późniejszym okresie jej przedłużenie do Krynicy.

Co zwiedzić w Krynicy Zdroju?

Będąc w Krynicy warto zobaczyć deptak i centrum miasta, gdzie znaleźć można domy zdrojowe i pijalnie. Łazienki Borowinowe, których budynek wzniesiony w 1881 r. w stylu eklektycznym. Stare Łazienki wybudowane w latach 1863-1864 są najstarszym i najbardziej charakterystycznym budynkiem w Krynicy. Wewnątrz znajduje się 72 pokoi łaziebnych z 82 wannami, sześcioma kabinami borowinowymi i dwoma natryskowymi, parowymi i „falistymi”.

Pijalnia Główna to nowoczesna budowla całkowicie przeszklona. Powstała na miejscu dawnej prawie stuletniej pijalni. Do budynku doprowadzono większość krynickich zdrojów. W środku pijalni znajduje się oranżeria oraz sala koncertowa na 350 miejsc.

Stary Dom Zdrojowy znajduje się naprzeciwko Pijalni Głównej i został wybudowany w 1889 r. w stylu neorenesansowym. Pierwotnie zwany był Dworcem Zdrojowym. Wcześniej w latach 1810-1889 znajdował się w tym miejscu dom „Pod Barankiem” – ówczesne miejsce zebrań towarzyskich, przedstawień teatralnych i koncertów. Obecnie mieści się w nim sanatorium, restauracja i sala balowa. Mieści się tutaj także pijalnia wody „Mieczysław”. Było to ulubione miejsce wypoczynku Władysława Reymonta, malarza Leona Wyczółkowskiego, aktorki Jadwigi Smosarskiej, a także marszałka Józefa Piłsudskiego.

Muszla Koncertowa znajduje się pomiędzy Pijalnią Główną i Nowym Domem Zdrojowym. Została wzniesiona w latach międzywojennych, w miejscu dawnego pawilonu dla orkiestry z 1870 roku. W sezonie letnim występuje tu orkiestra zdrojowa. Tradycja koncertów umilających pobyt kuracjuszom sięga połowy XIX wieku.

Nowy Dom Zdrojowy to okazały gmach. Zbudowany został w roku 1939. Przedtem na miejscu tym znajdował się pensjonat „Pod Czarnym Orłem”, gdzie działała apteka Nitribittów „Pod Aniołem”.

Pijalnia „Jana” – w latach 80-tych XIX wieku istniały tu dwa drewniane pawilony nad źródłami „Józefa” i „Jana”. W 1923 r. dokonano ich gruntownej przebudowy wznosząc obecną pijalnię.

Muzeum Nikifora Krynickiego – Galeria Sztuki „Romanówka” zostały otwarte w grudniu 1994 r. Zgromadzono tu obrazy i pamiątki po Nikiforze, malarzu samouku urodzonym około 1895 r., którego twórczość określona mianem sztuki naiwnej. Nikifor, stale mieszkający w Krynicy i od 1962 r. nazwany Krynickim, pozostawił po sobie ponad 2000 akwarelek. Malował na papierze, tekturze, pudełkach itp., a obrazki swoje sygnował podpisami, które często są bezsensownymi zestawami liter.

Kościół Przemienienia Pańskiego znajduje się w parku, w okolicy wejścia na Bulwary Dietla. To najstarszy krynicki kościółek zwany „parkowym”. Został wzniesiony w 1862 r. Jego ciekawa architektura nawiązuje do obecnego powszechnie na tym terenie budownictwa cerkiewnego.

Góra Parkowa i Park Zdrojowy to doskonałe miejsca na spacery. Góra ma wysokość 741 m n.p.m, a park został założony w 1810. Do dziś zachował się w nim pierwotny układ ścieżek. W parku można spacerować wokół stawów oraz odpocząć w XIX wiecznych drewnianych altanach czy na ławeczce Kraszewskiego lub na Michasiowej Polanie, skąd tryska źródełko wody mineralnej „Bocianówki”. Na górę można wyjechać kolejką.

Kolejnym miejscem doskonałym na spacery jest Park Słotwiński, w którym znajduje się malutka pijalnia wody mineralnej „Słotwonka”. Pijalnia ta jest najstarszym budynkiem zdrojowym zachowanym w Krynicy. Na skraju parku znajduje się zabytkowy budynek z 1870 r. stanowiący pierwotnie ażurowy pawilon dla orkiestry. Obecnie mieści się tam restauracja.

Krynica znajduje się również na szklaku architektury cerkwianej. W mieście można podziwiać 3 cerkwie:

• Cerkiew Grekokatolicka p.w. św. Piotra i Pawła i Rzymskokatolicka p.w. Objawienia Pańskiego – cerkiew zbudowana została w latach 1872 – 1857w tradycji cerkiewnej. Z zabytków cerkiewnych zachowały się cztery ołtarze boczne z XIX wieku.
• Cerkiew Prawosławna P.W. Równego Apostołom Księcia Włodzimierza – została zbudowana w latach 1983-1996. Wewnątrz znajduje się ikonostas i kilka ikon, a w przedsionku – zabytkowy obraz ze sceną sądu Chrystusa oraz wyciętą w drewnie sceną Ukrzyżowania, pochodzący prawdopodobnie za zakończenia ikonostasu. Piękna sylwetka nawiązuje do architektury cerkwi wschodniosłowiańskich. Tablica umieszczona w przedsionku informuje, że cerkiew ta jest symbolem przywiązania Rubinów- Łemków do wiary ojców – prawosławia.
• Dawna Cerkiew P.W. Opieki Najświętszej Marii Panny Obecnie Kościół Parafialny P.W. Serca Jezusowego – została zbudowana w latach 1887-1888 w miejscu spalonej w 1796 roku cerkwi. Z wyposażenia cerkiewnego zachowało się jedynie barokowe (XVIII w.) tabernakulum z rzeźbionym tronem i wizerunek Chrystusa przy słupie oraz barokowo-klasycystyczny lichtarz z XIX wieku. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki.

Miłośnicy aktywnego wypoczynku znają w Krynicy liczne szlaki dla wędrówek pieszych, jazdy rowerowej czy konnej. Ponadto znajduje się tutaj sankostrada, park linowy, tor gokartowy.

Co jeszcze polecisz do zwiedzania w Krynicy? Napisz!